OPEN SITES – SPOREN

> vernissage: zaterdag 14.09.2024

Eén benadering, twee landen, drie sites, drie regio’s, 24 artistieke teams, 24 in situ creaties in Ieper, Komen en Villeneuve d’Ascq. Voor de zesde keer stapt Ieper in dit prestigieuze kunstproject. Het is een evenement rond eigentijdse creaties die de kunstenaar vragen laat stellen rond maatschappelijke, culturele, historische, industriële
en landschappelijke sporen in drie plekken aan weerszijden van de Frans-Vlaams-Waalse grens bevinden. De eerste week bouwen 8 kunstenaars(groepen) hun werk op langs de vestingen. Je kan ze dus ontmoeten en aan het werk zien. De volgende weken kan je de afgewerkte kunstinstallaties bewonderen.

Met werk van:

Bob Budd, Rumen Dimitrov, Bart Ensing, Didier Ferment, Marisa Merlin, Schscht, Mark Swysen, Wouter Vanderstede en Peter Simon.

Ontdek de werken:

MIDZOMERNACHTDROOM - ontmoeting met een verdwaalde Medusa op de vestingwallen (Marc Swysen)

Het werk combineert de mysterieuze, surrealistische sfeer van Shakespeare’s iconische toneelstuk ‘A midsummernight’s dream’ met een reflectie op onze klimaatuitdagingen van zeespiegelstijging en overstromingen. Tussen de bomen zweeft een enorme, transparante, groenige kwal binnenin een kapel-vormige constructie. In het stadspark is een ontmoeting met deze mensgrote medusa als een hallucinatie of een droom die wakker wordt beleefd. Deze droomscène keert de noodsituaties van onze klimatologische problemen om. Kwallen zijn perfect aangepast om te overleven in het water, maar deze medusa is verbannen uit haar natuurlijke omgeving. Wij – mensen – ontvluchten onze huizen bij overstromingen. Door de oceanen met massa’s plastic te vervuilen worden die onleefbaar voor de zeewezens. In deze nachtmerrie vlucht een waterdier daarom naar het land. Hangend aan de nok van het dak in een kleine kapel, is de medusa ontheemd, dakloos en in levensgevaar! Zoals ieder mens wiens huis overstroomd is of wiens leven bedreigd wordt, bidt deze vluchteling om goddelijke hulp. Bij valavond licht de transparante “kop” van de kwal op. Vanuit de verte lijkt het op het licht van een vuurtoren: een baken van veiligheid op de kust voor zwalpende schepen in nood.

VOYAGE VOYAGE (Didier Ferment)

Vanaf de top van de stadswallen van Ieper worden de ogen van bezoekers getrokken naar een vluchtige ophanging van witte veren. Een boot van veren lijkt te varen ... in de lucht, boven het water. Voor een moment ervaren bezoekers de sensatie van een dagdroom, wanneer een zuchtje wind de veren in beweging zet. Op deze manier schommelt de boot in de wind en wordt deze gereflecteerd op het wateroppervlak. Het is licht, luchtig en onwerkelijk en gemaakt van draden en veren. De enige zwaartekracht wordt geleverd door een heleboel kiezels die de romp ondersteunen. Drijft ze? Waar vaart ze naartoe? Komt ze uit het verleden? Reist Comme un papillon ze naar de toekomst? Dit zijn de vragen die de verbeelding van het publiek overspoelen. In ieder geval nodigen ze jong en oud uit om een reis te maken. 3 Spoiler Alert SCHSCHT (BE/NL) Dit werk stelt beide kanten van de leefwereld van de mensen in vraag: aan de ene oever bevindt zich een historisch landschap waar de natuur langzaam maar zeker triomfeert over menselijke ingrepen (de vestingen). Hier laat het kunstwerk zien dat er schoonheid schuilt in de vergankelijkheid van menselijke creaties en dat de natuur de neiging heeft om zich te herstellen, zelfs in de meest door de mens gevormde omgevingen. Aan de andere oever domineert de bewoonde wereld, waar menselijke activiteit de natuur heeft getransformeerd en gecontroleerd. Hier symboliseert het kunstwerk de menselijke neiging om te geloven dat het elders beter is, in dit geval, aan de kant van bewoonde beschaving. Waar is het gras groener? Daar waar de sporen van de mens worden uitgewist, of net niet? Hoe valideer je zaken zoals geschiedenis, natuur en evolutie? Hoe schat je al deze elementen naar waarde? En hoe verhoudt dit zich tot de menselijke natuur die de neiging heeft om te geloven dat het elders beter is? Schscht, oftewel kunstenaars Koosje Schmeddes en Dirk Schellekens, maakt in hun werk graag gebruik van elementen uit de reclame- en f ilmwereld om deze om te vormen tot hun eigenzinnige en absurde beeldtaal. Het kunstenaarsduo handelt dan ook in onwaarschijnlijke beelden.

Didier Ferment (FR)

Spoiler Alert (SCHSCHT)

Dit werk stelt beide kanten van de leefwereld van de mensen in vraag: aan de ene oever bevindt zich een historisch landschap waar de natuur langzaam maar zeker triomfeert over menselijke ingrepen (de vestingen). Hier laat het kunstwerk zien dat er schoonheid schuilt in de vergankelijkheid van menselijke creaties en dat de natuur de neiging heeft om zich te herstellen, zelfs in de meest door de mens gevormde omgevingen. Aan de andere oever domineert de bewoonde wereld, waar menselijke activiteit de natuur heeft getransformeerd en gecontroleerd. Hier symboliseert het kunstwerk de menselijke neiging om te geloven dat het elders beter is, in dit geval, aan de kant van bewoonde beschaving. Waar is het gras groener? Daar waar de sporen van de mens worden uitgewist, of net niet? Hoe valideer je zaken zoals geschiedenis, natuur en evolutie? Hoe schat je al deze elementen naar waarde? En hoe verhoudt dit zich tot de menselijke natuur die de neiging heeft om te geloven dat het elders beter is? Schscht, oftewel kunstenaars Koosje Schmeddes en Dirk Schellekens, maakt in hun werk graag gebruik van elementen uit de reclame- en f ilmwereld om deze om te vormen tot hun eigenzinnige en absurde beeldtaal. Het kunstenaarsduo handelt dan ook in onwaarschijnlijke beelden.

LICHT (Bart Ensing)

De wereld is in onrust, het leven valt velen zwaar. Zelf voel ik ook pessimisme over waar we naartoe gaan, maar in mijn persoonlijk leven voel ik dat niet. Ik zie een mooie toekomst. Ik maak installaties die vaak gaan over verbinding, ruimte, licht en hoop. Op de omwalling span ik bij een reeks bomen draden tussen de takken van de bomen en de grond. De draden min of meer op een rij, maar wel golvend. Met aan de draden stroken organza, licht, luchtig, speels in de wind, in verschillende kleuren. Donkerder kleuren dicht bij de grond, aan het begin van de wandeling, lichtere kleuren hoogte, in de volgende bomen. Met de wandeling langs de installatie, en met de blik omhoog, wordt de blik van de bezoeker getrokken naar het licht. 

 

Comme un papillon (Marisa Merlin) 

Dagvlinders zijn indicatoren van verschillende terrestrische ecosystemen, omdat ze snel reageren op veranderingen in het milieu, zowel op landschaps- als op microhabitatniveau, waarbij ze de samenstelling van populaties van referentiesoorten wijzigen en zo ook veranderingen in andere componenten van de biodiversiteit beïnvloeden. De installatie wil de aandacht vestigen op deze kwetsbare bewoners van ons milieu als een sterk symbool van de versnellende klimaatverandering, en stelt voor om je even voor te stellen dat je een tere vlinder bent op zoek naar een gunstige habitat om te overleven. Het werk stelt ons in staat om even te spelen en te denken dat we mooi en licht zijn als een vlinder, maar ook om ons voor te stellen dat we heel kwetsbaar zijn en een gunstige habitat nodig hebben om onze vleugels uit te slaan. Vlinders bewonen ook de stedelijke groene ruimte, geïntegreerd in de geschiedenis van de plek, die door de bewoners moet worden gezien als een kwetsbare omgeving die moet worden beschermd om schoonheid, cultuur en welzijn voor de toekomst te garanderen. Iedereen wordt uitgenodigd om zich fysiek voor het werk te plaatsen, als een vlinder, en zich symbolisch voor te stellen met open vleugels, een foto te nemen om het moment te herinneren waarop je een vlinder was.
 

FLYING BOATS (Rumen Dimitrov)

Flying boats is een aanraking met het onwerkelijke, een soort wandeling in het oneindige. Met deze sculpturale installatie wordt geprobeerd op een artistieke manier aandacht te besteden aan het milieu en de relatie tussen natuur en mensen in waterrijke gebieden. Een groep boten hangt in de lucht aan X structurele houten steunen die doen denken aan museumstukken. Het idee is om een surreëel landschap te creëren van een groep boten die de wetlands doorkruisen en over het water proberen te vliegen, wat doet denken aan een karavaan van vreemde dieren. De boten zijn vliegende tuinen en eilanden met lokale vegetatie, een habitat voor vogels en dieren. Met deze installatie wordt een directe interventie in de watergebieden aangekondigd om een nieuwe kans te vinden om vogelpopulaties, habitats en vormen in deze gebieden te redden en nieuw leven te geven. Het zichtbare en het onzichtbare zijn de twee kanten waaruit onze wereld bestaat. Hoe leren we ze herkennen, ontdekken en ons opladen met hun energie? De prachtige wereld van de vogels is zeer aantrekkelijk, zowel vanwege hun natuurlijke gratie en perfectie, als vanwege de symboliek van het eeuwige verlangen in de mens naar vrijheid en vlucht. De vliegende boten zijn een kade voor vogels en een pier voor mensen, hij nodigt bezoekers uit voor een ritueel schouwspel dat boven de aarde zal zweven, de symbolische nesten in de boten - eilanden - zal naderen en dan soepel een landing zal aanbieden, een terugkeer naar de aarde en haar veilige ondersteuning. 

GARDENING TIP NO.12 (How to unpack a tree - full instructions inside) (Bob Budd)

Mijn idee was om een hele grote verpakkingsdoos te maken, die om een boom heen werd gebouwd. Het lijkt alsof de boom vers in het park is afgeleverd in een doos, die vervolgens is geopend.Dit werk is een vervolg op mijn serie werken getiteld ‘Tuiniertips’ (één daarvan was de zes meter lange deegroller van hout en gras die ik in 2020 voor Sporen maakte). In een tijd waarin de natuur steeds meer onder druk komt te staan, werpt deze serie kunstwerken een surrealistische, schuine of humoristische blik op onze eigen werkrelatie met de natuurlijke omgeving. 

 

a a i m e (Wouter Vanderstede & Peter Simon)

In hun werk zoeken Wouter Vanderstede en Peter Simon verbinding met de plek vanuit de specifieke ruimte, de materialen en de geschiedenis. Bij een eerste bezoek aan de vestingen viel hen de dominante hardheid op van de ruimte, zowel in vorm als materialiteit. Die ‘hardheid’ is natuurlijk te begrijpen vanuit de oorspronkelijke militaire functie. Maar doorheen de tijd legde de natuur daar een opvallende ‘zachtheid’ overheen. De organische vertakkingen van de bomen breken de rechtlijnigheid van de vestingstructuur. Op microschaal vormen de mossen en muurplanten een soort mantel die de vestingen induffelt. De hardheid van steen wordt verpakt in een tapijt. De felgroene mossen laten de zachtronde binnenbochten van de vesting mooi tot hun recht komen. Met vijf grote letters in mos willen de kunstenaars de aandacht vestigen op die minuscule zachte kant van de vestingen. Ze nodigen de bezoekers uit om het tactiele groen op de vestingmuur voorzichtig te aaien. Het is een universele oproep om zorgvuldig om te gaan met natuur en erfgoed, om zachter om te gaan met elkaar, jezelf, de dingen en de wereld: Aime, aai me.

 

Parcours

Volg de drie zusterevents Open Sites: Entre-Lacs (Villeneuve d’Ascq),
Sporen en Courts-Circuits (Comines-Warneton) op www.opensite.org